Czyje(a) wina?

Bloga o winie nie założę, zbyt mało mam kubków smakowych. Ale zdarza się okazja, aby napisać wpis o winie – a raczej o importerze, który swoją pasją do wina dzieli się z czytelnikiem.

Od stycznia 2015 r. w Newsweeku pojawiła się rubryka „Moje Wina”, w ramach której Jerzy Mazgaj z niemałym talentem opisuje wybrane butelki. Jerzy Magzaj, zgodnie z podpisem pod felietonami, to „prezes zarządu Delikatesów Alma. Miłośnik wina i dobrej kuchni.

Felietony wyglądają w następujący sposób:

Wszystkie opisywane przez autora wina są dostępne w należących do niego sklepach (lub co najmniej inne wina tego samego producenta). Przypadek? W dwóch spośród trzech analizowanych przeze mnie Newsweeków pojawiła się również reklama Fundacji Alma.

Jeden z tych felietonów okazał się tak ciekawy, że opublikowała go również Rzeczpospolita. Zresztą można tam (wydanie internetowe) znaleźć wiele innych artykułów o winach tego autora – w tym znowu o producencie Beringer

Moje zdumienie rośnie, gdy wyszukiwarki podpowiadają mi, że talent literacki autora objawia się również w Gazecie Wyborczej – np. tu i tu.

Talentu autorowi nie sposób odmówić - zgrabne to felietony i czyta się je z przyjemnością. Zboczenie zawodowe nakazuje jednak zastanowić się nad ich kwalifikacją prawną. Połączenie nazwy cyklu w Newsweeku „moje wina” z informacją, że autor jest prezesem Almy, jest dość wyrafinowanym sposobem wskazania komercyjnego charakteru przekazu reklamowego. Trudno go określić jako „jednoznaczny”.

Najdalej idący przepis art. 9 pkt 11 UPNPR może nie znaleźć zastosowania, jeżeli Alma nie zapłaciła Newsweekowi za publikację felietonu. Publikacja reklam Fundacji Alma oznacza korzyści dla wydawcy, ale nie ze strony podmiotu, którego produktów reklama(?) dotyczy – a ww. przepis powinien być interpretowany zawężająco.

Jednak w przypadku pozostałych przepisów sprawa wydaje się być otwarta – choć nie oczywista i bez znajomości stanu faktycznego nie dam sobie nic uciąć. Zastanawia mnie tylko, czy jest w Polsce autor, którego artykuły publikują 3 gazety?

Przy tej okazji warto zwrócić uwagę na bardzo uczciwy sposób komunikacji afiliacji przez świetny portal Winicjatywa.pl, który np. w artykule o producencie Bertani, któremu poświęcony był jeden z felietonów J. Mazgaja, wskazuje: Źródło win: próbowanych na publicznych degustacjach Premium Cigars oraz u producenta.

Producentowi Bertani poświęcony jest też artykuł w portalu NaTemat.pl – ale ten już jest oznaczony „artykuł sponsorowany”.

Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (UPNPR)

Art. 6. 1. Praktykę rynkową uznaje się za zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.

[…]

3. Wprowadzającym w błąd zaniechaniem może w być w szczególności:

[…]

2)         nieujawnienie handlowego celu praktyki, jeżeli nie wynika on jednoznacznie z okoliczności i jeżeli powoduje to lub może spowodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.

Art. 7. Nieuczciwymi praktykami rynkowymi w każdych okolicznościach są następujące praktyki rynkowe wprowadzające w błąd:

[…]

11)  kryptoreklama, która polega na wykorzystywaniu treści publicystycznych w środkach masowego przekazu w celu promocji produktu w sytuacji gdy przedsiębiorca zapłacił za tę promocję, a nie wynika to wyraźnie z treści lub z obrazów lub dźwięków łatwo rozpoznawalnych przez konsumenta;

Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe

Art. 36 ust. 3 Ogłoszenia i reklamy muszą być oznaczone w sposób nie budzący wątpliwości, iż nie stanowią one materiału redakcyjnego.

Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

                                                                                             

Art. 16. 1. Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności:

       […]

       4)         wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji;