Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 30 stycznia 2015 r., sygn. akt VI ACz 6255/14, zmienił postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2014 r., sygn. akt IV Co 119/14 (publ. tutaj) poprzez oddalenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia niemajątkowego, z którym wystąpił Roman Giertych.

Sąd Okręgowy zabezpieczył roszczenie „o naruszenie dóbr osobistych” [sic!] przeciwko Agencji Wydawniczo-Reklamowej WPROST Sp. z o.o., wydawcy tygodnika Wprost, ustanawiając zakaz zbywania prawa do tytułu prasowego.

Sąd Apelacyjny w Warszawie słusznie stwierdził, że:

sposób zabezpieczenia żądany przez uprawnionego jest nieadekwatny do rodzaju roszczenia, które ma zabezpieczać tj. ochrony dóbr osobistych, przez co obciąża obowiązanego ponad miarę.

Obciążenie obowiązanego ponad miarę było oczywiste. Fakt, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia został uwzględniony przez sąd I instancji dowodzi temu, że zabezpieczenia roszczeń niemajątkowych są często udzielane dość „lekką ręką”.

Sąd II instancji nie doszukał się również interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia stwierdzając m.in., że:

- sam uprawniony we wniosku przyznaje, że brak jest planów wydawcy i jego głównego udziałowca sprzedaży prawa do tytułu prasowego (…)

- brak jest na obecnym etapie podstaw do przyjęcia istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia z uwagi na to, iż sytuacja finansowa obowiązanej spółki mogłaby uniemożliwić wykonanie przyszłego orzeczenia. Aktualne sprawozdanie finansowe spółki za 2013 r. wskazuje zysk netto w wysokości 6.628.831 zł. […] Słusznie podniósł obowiązany, iż niedopuszczalne jest zarówno z punktu widzenia ekonomicznego, jak i prawnego uznawanie za aktualny stan finansowy spółki sprzed 1,5 roku.

- istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia roszczenia majątkowego nie uzasadnia także samo oświadczenie M. L. – prezesa obowiązanej spółki oraz prezesa jej głównego udziałowca (…) S.A. – zapowiadające zamiar przeniesienia części działalności za granicę . Oświadczenie to jest bowiem zbyt ogólnikowe i nie wynika z niego, czy chodzi o przeniesienie działalności obowiązanego czy też (…) S.A.

Poniżej treść postanowienia udostępnionego mi w ramach dostępu do informacji publicznej – w całości, bez zmian (poza zmniejszeniem rozmiaru czcionki).

Sygn. akt VI ACz 6255/14

POSTANOWIENIE

Dnia 30 stycznia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia SA Aldona Wapińska (spr.)

Sędzia SA Ewa Zalewska

Sędzia SA Ksenia Sobolewska - Filcek

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2015 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku uprawnionego R. G.

z udziałem obowiązanego Agencji (…) Sp. z o.o. w W.

o udzielenie zabezpieczenia

na skutek zażalenia obu stron

na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2014 r., sygn. akt IV Co 119/14

p o s t a n a w i a :

1. zmienić zaskarżone postanowienie w pkt 1 i 2 w ten sposób, że oddalić wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia niemajątkowego;

2. oddalić zażalenie uprawnionego;

3. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego pozostawić Sądowi Okręgowemu w Warszawie w orzeczeniu kończącym postępowanie rozpoznawcze.

Sygn. akt VI ACz 6255/14

Uzasadnienie

We wniosku z dnia 21 lipca 2014 r., przed wszczęciem postępowania w sprawie o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie, uprawniony R. G. wniósł o udzielenie zabezpieczenia:

a/ roszczenia o zobowiązanie do usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych , do jakiego doszło na skutek publikacji w wydaniu tygodnika (…) z dnia 7 lipca 2014 r., poprzez zobowiązanie spółki Agencja (…) sp. z o.o. z siedzibą w W. do opublikowania na jej koszt oświadczenia o treści sformułowanej we wniosku – jednokrotnie przed głównym wydaniem (…) w (…), przed głównym wydaniem (…) w stacji (…), przed głównym wydaniem (…) w stacji (…) , w (…)oraz (…), przez okres kolejnych 7 dni na stronach internetowych (…),(…)oraz (…), w dziennikach: (…) oraz (…)

- poprzez ustanowienie zakazu zbywania przez obowiązanego prawa do tytułu prasowego (…)

b/ roszczenia o zasądzenie od Agencji (…) sp. z o.o. z siedzibą w W. – poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych obowiązanego do kwoty 100.000 zł.

Uprawniony wniósł ponadto o wyznaczenie mu dwutygodniowego terminu na wniesienie powództwa.

W uzasadnieniu wniosku o zabezpieczenie uprawniony wskazał, że zamierza wystąpić przeciwko obowiązanemu z pozwem o ochronę dóbr osobistych, w którym będzie domagał się od (…) Sp. z o.o. w W. usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych, do jakiego doszło na skutek publikacji w wydaniu tygodnika (…) z dnia 7-13.07.2014 r., poprzez zobowiązanie obowiązanego do opublikowania na jego koszt oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie oraz o zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie 200.000 zł.

Uprawniony podniósł, że w wydaniu tygodnika (…) nr (…) z dnia 7-13.07.2014 r. ukazał się szereg publikacji poświęconych R. G., w tym:

1) artykuł pt. (…) zamieszczony na stronach (…) , zapowiedziany na okładce tygodnika tytułem: (…)

2) artykuł pt. (…), zamieszczony na stronie (…), autorstwa M.M., który został opatrzony podpisem: (…)

3) artykuł pt. (…) na stronach (…);

oraz

4) artykuł – wywiad S. L. i M. M. z P. N. pt. (…), na stronach (…) .

Uprawniony podniósł, że wprawdzie przed w/w publikacjami redakcja (…) zwróciła się do niego z 9 pytaniami na temat przygotowywanych artykułów, jednak czas, jaki został udzielony uprawnionemu na ustosunkowanie się do zadanych pytań, nie pozwolił na zajęcie merytorycznego stanowiska.

Uprawniony wskazał, że na 12 stronie tygodnika został zaprezentowany rzekomy przebieg, nagranej bez wiedzy i zgody uprawnionego, rozmowy R. G. z P. N. i J. P., która odbyła się w czasie spotkania w dniu 18.08.2011 r.

W ocenie uprawnionego użyte w artykułach sformułowania w sposób oczywisty naruszają jego dobra osobiste, gdyż utwierdzają czytelnika w przekonaniu, że R. G. chciał się podjąć wyłudzania i szantażowania najbogatszych Polaków, w ramach zorganizowanej grupy (spółki), celem uzyskania znacznych korzyści majątkowych; ponadto, zdaniem uprawnionego, sposób redakcji tekstu wywołuje u czytelnika przekonanie, że stanowi on stenogram rozmowy.

Uprawniony wskazał, że poza takimi dobrami osobistymi jak: godność osobista, opinia zawodowa, opinia profesjonalnego, cieszącego się poważaniem i autorytetem prawnika, obowiązany naruszył również inne dobra osobiste uprawnionego tj. prawo do prywatności i tajemnicy rozmowy, gdyż opublikowane nagranie prywatnej rozmowy zostało uzyskane w sposób nielegalny i podstępny, a także w sposób naruszający zasady etyki dziennikarskiej.

Uprawniony podkreślił, że treść artykułu była i jest nadal szeroko komentowana, gdyż nieprawdziwe informacje zostały powtórzone za tygodnikiem (…) przez główne wydania telewizyjnych serwisów informacyjnych, stacje radiowe, dzienniki i tygodniki oraz szereg portali internetowych, co przekłada się na skalę naruszonych dóbr.

Uprawniony wskazał, że nagranie zostało zdobyte w sposób bezprawny, gdyż zostało sporządzone i opublikowane bez jego wiedzy i zgody, co stanowi naruszenie m.in. art. 14 ustawy prawo prasowe oraz art. 47 i art. 49 Konstytucji RP. Niezależnie od powyższego uprawniony wskazał, że przeprowadzenie w toku postępowania dowodu w postaci bezprawnie uzyskanego nagrania, zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i judykatury, jest niedopuszczalne, nadto stanowiłoby naruszenie art. 6 i 8 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4.11.1950 r.

Uprawniony zwrócił uwagę, że do chwili obecnej redakcja (…) nie opublikowała pełnego zapisu rozmowy z dnia 18.08.2011 r. Wprawdzie w dniu 10.07.2014 r. na stronie (…) opublikowano trwające ponad dwie godziny nagranie, jednakże jest ono tak słabej jakości, że nawet przy użyciu specjalistycznego sprzętu nie można odtworzyć jego treści.

Uzasadniając interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uprawniony wskazał, że brak udzielenia zabezpieczenia w poważny sposób utrudni osiągnięcie celu przyszłego postępowania, a nawet może je całkowicie uniemożliwić, gdyż obowiązany boryka się obecnie z poważnymi trudnościami finansowymi, tymczasem na wypadek uwzględnienia przyszłego pozwu, poza zapłatą kwoty zadośćuczynienia, Agencja (…) Sp. z o.o. w W. będzie zobowiązana pokryć koszt publikacji w mediach wszystkich koniecznych oświadczeń wraz przeprosinami.

Przybliżając sytuację finansową obowiązanego uprawniony podał, że obowiązany jest wydawcą tygodnika (…) ,jego kapitał zakładowy wynosi 50.000 zł, a 90 % jego udziałów posiada (…) S.A. z siedzibą w W.. Spółka ta jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, gdzie jej akcje pięć lat temu kształtowały się na poziomie 2,45 zł, a w chwili obecnej na poziomie zaledwie 0,33 zł. Ponadto w dniu 8.07.2014 r. Komisja Nadzoru Finansowego nałożyła na spółkę (…) S.A. karę finansową w wysokości 500.000 zł za szereg naruszeń związanych z nienależytym wykonywaniem obowiązków informacyjnych wobec akcjonariuszy, w tym dotyczących okresu przejęcia udziałów w spółce Agencja (…) Sp. z o.o. W związku z powyższym Prezes (…) Sp. z o.o. oraz jej głównego udziałowca – (…) S.A. – M. L. ogłosił publicznie, że wysokość kary nałożonej przez Komisję Nadzoru Finansowego tworzy ryzyko dla dalszego istnienia Spółki, a w szczególności tworzy realne zagrożenie dla dalszego istnienia tygodnika (…).

Uprawniony wskazał, że wprawdzie obowiązany nie złożył jeszcze w Krajowym Rejestrze Sądowym sprawozdania finansowego za rok 2013, jednak sprawozdanie finansowe za 2012 r. wykazało na dzień 31.12.2012 r. stratę netto w wysokości 12.491.405 zł, zaś bilans zamknął się ujemną wartością 6.067.035 zł. Ponadto uprawniony zwrócił uwagę, że Agencja (…) Sp. z o.o. w W. może zostać w każdej chwili zobowiązana do spłaty następujących wierzytelności: 1) poręczenia wekslowego udzielonego przez (…) S.A. oraz (…) Sp. z o.o. do kwoty 2.000.000 zł przez każdy z podmiotów z osobna, celem zabezpieczenia zobowiązań spółki (…) Sp. z o.o. w P. wobec (…) Sp. z o.o. w W., wynikających z dwóch umów leasingu; 2) weksla in blanco wystawionego przez (…) Sp. z o.o., i awalowanego (…) S.A., do kwoty 4.800.000 zł, wraz z deklaracją wekslową, będący zabezpieczeniem kredytu w rachunku bieżącym, oraz 3) poręczenia pożyczki dwóch związanych ze Spółką osób fizycznych, udzielonej przez (…) S.A. w W. na kwotę 2.365.531,42 franków szwajcarskich.

Uprawniony dodał, że na sytuację majątkową obowiązanego ma również wpływ fakt wytoczenia przeciwko niemu w czerwcu 2012 r. przez T. L. oraz (…) Sp. z o.o. pozwu o naruszenie dóbr osobistych i o ochronę praw autorskich, gdzie wartość przedmiotu sporu wynosi 8,7 mln zł.

Odnosząc się do zabezpieczenia przyszłego roszczenia niemajątkowego uprawniony wskazał, że w przypadku, gdy na podstawie przyszłego orzeczenia nie uzyska on korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, ewentualne zabezpieczenie nie spowoduje dla obowiązanego żadnych negatywnych skutków, zwłaszcza że brak jest informacji na temat tego, iż obowiązany zamierza sprzedać prawo do tytułu prasowego (…), a wręcz przeciwnie – zgodnie z oficjalnymi komunikatami (…) S.A. jako głównego udziałowca, spółka ma zamiar kontynuować działalność tygodnika.

Odnosząc się z kolei do zabezpieczenia przyszłego roszczenia pieniężnego uprawniony wskazał, że na wypadek uwzględnienia wniosku w tym zakresie, obowiązany będzie mógł wpłacić kwotę 100.000 zł na konto sum depozytowych Sądu, co zwolni jego rachunki bankowe spod zajęcia, a jednocześnie zabezpieczy interes uprawnionego.

Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Warszawie w punkcie pierwszym udzielił uprawnionemu R. G. zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania o naruszenie dóbr osobistych poprzez ustanowienie zakazu zbywania przez obowiązanego Agencję (…) Sp. z o.o. w W. prawa do tytułu prasowego (…) na rzecz innego podmiotu; w punkcie drugim wyznaczył uprawnionemu R.G. dwutygodniowy termin do wniesienia pozwu o naruszenie dóbr osobistych przeciwko Agencji (…) Sp. z o.o. w W., pod rygorem upadku zabezpieczenia, zaś w punkcie trzecim oddalił wniosek R. G. o udzielenie zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania o zadośćuczynienie z tytułu naruszenia dóbr osobistych, poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych obowiązanego do kwoty 100.000 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego zgłoszone przez uprawnionego formy zabezpieczenia odpowiadają przyszłym roszczeniom, którym mają służyć, niemniej tylko jeden z wniosków mógł zasługiwać na aprobatę. Uwzględnienie zaproponowanego przez uprawnionego sposobu zabezpieczenia przyszłego roszczenia pieniężnego jest niecelowe, gdyż sposób sformułowania tego wniosku uniemożliwia jego wykonanie. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że uprawniony wniósł o zajęcie rachunków bankowych obowiązanego in genere, bez wskazania chociażby nazwy jednego banku. Powołując się na poglądy prezentowane w piśmiennictwie Sąd pierwszej instancji podkreślił, iż wprawdzie wniosek o zabezpieczenie poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych nie wymaga wskazania konkretnych numerów, niemniej konieczne jest przynajmniej określenie banków, względnie oddziałów, w których te rachunki są prowadzone.

W ocenie Sądu pierwszej instancji R. G. uprawdopodobnił przyszłe roszczenie niepieniężne, gdyż na poparcie przytoczonych przez siebie twierdzeń przedłożył szereg dowodów tj. poświadczone za zgodność z oryginałem kopie publikacji (…) z dnia 7-13.07.2014 r. oraz poświadczone notarialnie wydruki ze stron licznych portali internetowych, czym wykazał, że wskutek publikacji obowiązanego mogło dojść do naruszenia jego dóbr osobistych. Ponadto zrelacjonowane przez uprawnionego okoliczności, w jakich doszło do pozyskania, będących przedmiotem publikacji materiałów, wskazują na znaczne prawdopodobieństwo, że materiały te zgromadzone zostały, a następnie opublikowane, w sposób bezprawny.

W ocenie Sądu Okręgowego spełniono również drugą ważną przesłankę udzielenia zabezpieczenia, tj. uprawniony wykazał interes prawny w udzieleniu mu zabezpieczenia. Zdaniem tego Sądu przedstawione przez uprawnionego okoliczności, co do sytuacji majątkowej i finansowej obowiązanego, poparte dowodami w postaci: pełnego odpisu KRS obowiązanego, poświadczonych za zgodność z oryginałem kopii sprawozdania finansowego obowiązanego za 2012 r. i wykazu kar nałożonych przez KNF, a także zawierających oświadczenie M. L. wydruków stron internetowych, wskazują na to, że obowiązany może mieć problemy z bieżącym regulowaniem zobowiązań. Wprawdzie sprawozdanie, na które powołał się uprawniony dotyczy 2012 roku, niemniej nie należy zapominać, że poniesiona za ten rok przez obowiązanego strata przekroczyła 12 mln zł i zgodnie z treścią uchwały nr 3 zwyczajnego zgromadzenia wspólników Agencji (…) z dnia 27.06.2013 r. miała zostać pokryta z zysków za lata przyszłe.
W ocenie Sądu obowiązany, pomimo upływu kilkunastu miesięcy, nie zdołał wyjść z zadłużenia, co więcej jego problemy ekonomiczne, co potwierdza złożone przez prezesa Agencji (…) M. L. oświadczenie, są na tyle poważne, że zagrażają dalszemu istnieniu tygodnika (…). W ocenie Sądu Okręgowego powyższe okoliczności przekładają się na obawę, że spełnienie przez obowiązanego przyszłego orzeczenia, na wypadek uwzględnienia roszczenia uprawnionego, tj. żądania opublikowania przeprosin w znanych powszechnie mediach, może okazać się utrudnione, co uzasadnia udzielenie zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyły obie strony.

Uprawniony R. G. zaskarżył w/w postanowienie w części, tj. w zakresie punktu III, w jakim Sąd oddalił wniosek o zabezpieczenie roszczeń pieniężnych R. G. poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych (…) Agencji (…) sp. z o.o. z siedzibą w W. do kwoty 100.000 zł. Postanowieniu w zaskarżonej części zarzucił naruszenie przepisów procesowych w postaci art. 747 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 743 § 1 k.p.c. poprzez uznanie, iż wnioskodawca żądający udzielenia zabezpieczenia poprzez zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego zobligowany jest do wskazania konkretnego rachunku bankowego lub też nazwy banku i oddziału, w którym prowadzony jest rachunek obowiązanego, podczas gdy z treści przepisów k.p.c. obowiązek taki nie wynika, zaś postanowienie o zajęciu rachunków bankowych bez wskazania nazw banków, które rachunki te prowadzą, jest orzeczeniem w pełni wykonalnym.

Stawiając powyższy zarzut uprawniony wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i udzielenie zabezpieczenia, zgodnie z punktem 2 wniosku z dnia 21 lipca 2014 r., to jest poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych (…) Agencji (…) sp. z o.o. w W. do kwoty 100.000 zł. W uzasadnieniu żalący wskazał, iż nie jest zgodne z prawdą założenie, na jakim oparł się Sąd Okręgowy oddalając wniosek o zabezpieczenie poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych Obowiązanego do kwoty 100.000 zł, iż postanowienia takie byłoby niewykonalne. Zgodnie bowiem z treścią przepisów regulujących egzekucję z rachunków bankowych, do których odsyła w niniejszej sprawie przepis art. 743 § 1 k.p.c., postanowienie o treści wnioskowanej przez Uprawnionego byłoby jak najbardziej wykonalne.

W odpowiedzi na zażalenie obowiązany wniósł o oddalenie zażalenia Uprawnionego na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie IV Wydział Cywilny z dnia 27 sierpnia 2014 r. (sygn. akt IV Co 119/14) w zakresie oddalenia wniosku o zabezpieczenie roszczeń pieniężnych (tj. pkt 3 postanowienia) oraz zasądzenie od uprawnionego na rzecz obowiązanego kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Obowiązana Agencja (…) Sp. z o.o. w W. zaskarżyła postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2014 r., w części tj. co do pkt 1 i 2 postanowienia.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie:

- art. 730¹ § 1 i 2 k.p.c. przez udzielenie zabezpieczenia pomimo nieuprawdopodobnienia przez wnioskodawcę interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia,

- art. 730¹ § 1 k.p.c. przez udzielenie zabezpieczenia pomimo braku uprawdopodobnienia przez wnioskodawcą roszczenia, w szczególności na skutek naruszenia art. 24 k.c. oraz art.10 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności,

- art. 730¹ § 3 k.p.c. przez udzielenie zabezpieczenia poprzez zakazanie obowiązanemu zbywania tytułu prasowego (…) na rzecz innego podmiotu, co stanowi obciążenie obowiązanego ponad potrzebę.

Mając na uwadze powyższe wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia w zaskarżonym zakresie przez oddalenie w całości wniosku uprawnionego o udzielenie zabezpieczenia, ewentualnie w trybie art. 739 § 1 k.p.c. o uzależnienie wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia od złożenia przez uprawnionego kaucji na zabezpieczenie roszczeń obowiązanego powstałych w wyniku wykonania postanowienia o zabezpieczeniu, w wysokości 1.500.000 zł oraz zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz obowiązanego kosztów postępowania zabezpieczającego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, w orzeczeniu kończącym postępowanie w niniejszej sprawie.

W uzasadnieniu żaląca wskazała, iż jak wynika z aktualnego sprawozdania finansowego za 2013 r. obowiązana spółka wykazuje zysk i w żaden sposób nie można porównywać sytuacji ekonomicznej z obecnego dnia z sytuacją ekonomiczną sprzed 1,5 roku. Nawet w 2013 roku kondycja finansowa obowiązanej spółki nie uzasadniała udzielenia zabezpieczenia jakiegokolwiek roszczenia. Analizując sprawozdanie finansowe za 2013 r. widać, że na stratę miały wpływ znaczne odpisy. Podkreśliła, że zarówno jednostkowe jak i skonsolidowane sprawozdanie finansowe wykazują zysk netto (…) S.A. i (…) . Wskazała, że na chwilę wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia nie było żadnego poważnego zagrożenia dla bytu pozwanej spółki, a zatem nie sposób przyjąć, iż powód uprawdopodobnił interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Ponadto nie istnieje nawet ryzyko, że obowiązany sprzeda tytuł prasowy (…), ponieważ jest to główne aktywo spółki i działanie takie byłoby niecelowe, a także z pokrzywdzeniem wspólników. Dodatkowo umowa spółki obowiązanej wymaga zgody wszystkich wspólników w przedmiocie zbycia tytułu prasowego (…).

W odpowiedzi na zażalenie uprawniony R. G. wniósł o oddalenie zażalenia, ewentualnie o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez udzielenie zabezpieczenia roszczenia niemajątkowego poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych (…) Agencji (…) sp. z o.o. z siedzibą w W. do kwoty 500.000 zł; oddalenie wniosku z punkt 2.4. petitum zażalenia zgłoszonego w trybie art. 739 § 1 k.p.c. o uzależnienie wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia od złożenia przez wnioskodawcę kaucji na zabezpieczenie roszczeń obowiązanego powstałych w wyniku wykonania postanowienia o zabezpieczeniu, w wysokości 1.500.000 zł oraz zasądzenie od obowiązanego na rzecz wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie obowiązanego zasługiwało na uwzględnienie, zaś zażalenie uprawnionego podlegało oddaleniu.

Zgodnie z dyspozycją art. 730¹ § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 730 § 2 k.p.c., udzielenia zabezpieczenia – również przed wszczęciem postępowania – może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

Wymóg uprawdopodobnienia roszczenia polega na wykazaniu za pomocą wszelkich dostępnych środków możliwie najwyższego stopnia prawdopodobieństwa wskazującego na zasadność powództwa. Niezbędne jest więc uprawdopodobnienie tych okoliczności, które stanowią podstawę faktyczną powództwa. Interes prawny istnieje zaś wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

Udzielając zabezpieczenia Sąd orzekający zobligowany jest dokonać wyboru sposobu zabezpieczenia wskazanego przez wnioskodawcę (zgodnie z art. 736 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 738 k.p.c.), uwzględniając interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę (art. 730¹ § 3 k.p.c.). Dodatkowo również ma baczenie, by sposób zabezpieczenia nie zmierzał do zaspokojenia roszczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 731 k.p.c.).

Nie przesądzając zasadności złożonego przez uprawnionego pozwu, Sąd Apelacyjny na obecnym etapie postępowania podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż uprawniony co do zasady zdołał uprawdopodobnić istnienie dochodzonego roszczenia. Należy jednak mieć na uwadze, że kognicja Sądu w postępowaniu zabezpieczającym nie obejmuje ustalenia przez Sąd czy doszło do naruszenia dóbr osobistych wnioskodawcy czy też nie. Ta okoliczność podlegać będzie szczegółowemu badaniu przez Sąd w sprawie wytoczonej przez uprawnionego przeciwko Agencji (…)Sp. z o.o. w W..

W ocenie Sądu Apelacyjnego brak było podstaw do udzielenia zabezpieczenia roszczenia niemajątkowego w sposób tak daleko idący jak wskazany we wniosku, tj. ustanowienia zakazu zbywania przez spółkę Agencja (…) Sp. z o.o. w W. na rzecz innego podmiotu prawa do tytułu prasowego (…). Trzeba mieć bowiem na uwadze, iż sposób zabezpieczenia powinien być określony w takim zakresie, w którym jest to niezbędne do zapewnienia osiągnięcia celu postępowania zabezpieczającego. Tymczasem sposób zabezpieczenia żądany przez uprawnionego jest nieadekwatny do rodzaju roszczenia, które ma zabezpieczać tj. ochrony dóbr osobistych, przez co obciąża obowiązanego ponad miarę. Sposób ten byłby celowy, gdyby przedmiotem postępowania było np. roszczenie o przeniesienie na uprawnionego prawa do tytułu prasowego, albo ustalenie, że takie prawo mu przysługuje, nie zaś jeśli przedmiotem żądania jest złożenie oświadczenia określonej treści w formach opisanych we wniosku. Dla realizacji tego roszczenia – w przypadku uwzględnienia przez Sąd żądania powoda – wystarczającym jest posiadanie przez obowiązanego dostatecznych środków finansowych na pokrycie kosztów złożenia oświadczenia w formach wskazanych w żądaniu. Kwestia ewentualnego zbycia prawa do tytułu prasowego nie uniemożliwia – co do zasady – dokonanie opublikowania w tygodniku (…) oświadczenia zgodnie z wyrokiem sądu. Jednakże problem ten pozostaje w sferze wyłącznie hipotetycznej w sytuacji, gdy sam uprawniony we wniosku przyznaje, że brak jest planów wydawcy i jego głównego udziałowca sprzedaży prawa do tytułu prasowego (…). Oznacza to, iż brak było także interesu w udzieleniu zabezpieczenia tego roszczenia w sposób żądany przez uprawnionego. Należy ponadto zauważyć, iż wniosek uprawnionego o zastosowanie nowego sposobu zabezpieczenia roszczenia niemajątkowego zawarty w odpowiedzi na zażalenie obowiązanego nie może być uznany za dopuszczalny na obecnym etapie postępowania z uwagi na treść art. 383 zd. 1 w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c.

Powyższe względy prowadzą do konkluzji, iż udzielenie uprawnionemu zabezpieczenia roszczenia niemajątkowego w sposób przez niego żądany było nieprawidłowe, a zatem zażalenie obowiązanego zasługiwało na uwzględnienie. Z tej przyczyny Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżone postanowienie w punktach pierwszym i drugim oddalając wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia niemajątkowego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie zasługiwało natomiast na uwzględnienie zażalenie uprawnionego. Wnioskodawca słusznie wprawdzie podniósł w zażaleniu, iż błędne było stanowisko Sądu pierwszej instancji, że brak wskazania we wniosku konkretnych numerów rachunków bankowych lub oddziałów banku uniemożliwia wykonania postanowienia. Zgodnie bowiem z ugruntowanym poglądem doktryny w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia przez zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego nie jest niezbędne wskazanie nazwy banku i jego oddziału, nie jest również konieczne wskazywanie numeru rachunku bankowego. Jednakże brak jest na obecnym etapie podstaw do przyjęcia istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia z uwagi na to, iż sytuacja finansowa obowiązanej spółki mogłaby uniemożliwić wykonanie przyszłego orzeczenia. Aktualne sprawozdanie finansowe spółki za 2013 r. wskazuje zysk netto w wysokości 6.628.831 zł. Dodatkowo sprawozdanie finansowe za pierwsze półrocze 2014 wykazuje kapitały własne na poziomie 3.206.000 zł, zyski zatrzymane na poziomie 547.798 zł, a zysk netto wynosi 2.644.560 zł.

Również kondycja finansowa (…) S.A., głównego udziałowca obowiązanej spółki – choć nie przekłada się bezpośrednio na sytuację majątkową wydawcy tygodnika (…), jednakże była powoływana przez uprawnionego jako argument przemawiający za udzieleniem zabezpieczenia – nie powinna budzić wątpliwości, albowiem zarówno jednostkowe jak i skonsolidowane sprawozdania finansowe wykazują zysk netto (…) S.A. i (…). Ta ostatnia zamknęła I półrocze 2014 r. zyskiem netto w wysokości 5 min 884 tys. zł. (…) wyniosła 7 mln 29 tys. zł wobec 4 mln 275 tys. w 2013 r. Skonsolidowane przychody ze sprzedaży zamknęły się na poziomie 30,56 mln zł.

Słusznie podniósł obowiązany, iż niedopuszczalne jest zarówno z punktu widzenia ekonomicznego, jak i prawnego uznawanie za aktualny stan finansowy spółki sprzed 1,5 roku. Ponadto obowiązana spółka złożyła sprawozdanie finansowe za rok 2013 do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 21 lipca 2014 r. Mając na uwadze fakt, że wniosek wnioskodawcy dotknięty był brakami formalnymi, a Sąd Okręgowy podjął merytorycznie sprawę w sierpniu 2014 r. wnioskodawca mógł przy dochowaniu należytej staranności dołączyć do wniosku sprawozdanie finansowe obowiązanego za 2013 r., czym wykazałby aktualną sytuację finansową obowiązanego.

Odnosząc się, zaś do nałożenia na spółkę dominującą w Grupie Kapitałowej kary finansowej przez Komisję Nadzoru Finansowego, wskazać należy, iż decyzja ta jest nieprawomocna, a ponadto nie dotyczy obowiązanej spółki, zaś sytuacja spółki dominującej nie przekłada się wprost na sytuację finansową spółki obowiązanej.

Zauważyć także należy, iż istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia roszczenia majątkowego nie uzasadnia także samo oświadczenie M. L. – prezesa obowiązanej spółki oraz prezesa jej głównego udziałowca (…) S.A. – zapowiadające zamiar przeniesienia części działalności za granicę . Oświadczenie to jest bowiem zbyt ogólnikowe i nie wynika z niego, czy chodzi o przeniesienie działalności obowiązanego czy też (…) S.A.

Wobec nie wykazania istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia wniosek uprawnionego o udzielenie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego również nie zasługiwał na uwzględnienie, zatem zażalenie uprawnionego podlegało oddaleniu w całości.

Z uwagi na powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oraz art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia, o kosztach postępowania zabezpieczającego rozstrzygając stosownie do przepisu art. 745 § 1 k.p.c.

Prawo reklamy

deptak w jastrzębiej górze

czwartek, 19 lutego 2015

Sąd uchylił zakaz zbywania tytułu Wprost ustanowiony na wniosek Romana Giertycha